Mỗi năm, hàng ngàn phụ nữ mắc ung thư vú nhưng không phải ai cũng phát hiện bệnh từ giai đoạn sớm. Những biểu hiện ban đầu như cục u nhỏ, thay đổi ở núm vú hay vùng da ngực thường bị bỏ qua. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn nhận biết các dấu hiệu ung thư vú ở nữ giới để kịp thời thăm khám và điều trị hiệu quả.
Ung thư vú ở nữ giới: Vì sao nguy hiểm?
Ung thư vú là một trong những bệnh lý nguy hiểm hàng đầu ở nữ giới vì các tế bào ác tính có thể phát triển âm thầm trong ống dẫn sữa hoặc tiểu thùy. Sau đó, tế bào ác tính có thể di căn đến hạch lympho, máu và nhiều cơ quan khác như xương, phổi, gan hay não.
Khi được phát hiện ở giai đoạn đầu (giai đoạn 0 đến 2), khả năng điều trị khỏi rất cao với tỉ lệ sống sau 5 năm đạt từ 90% - 99%. Ngược lại, nếu bệnh đã tiến triển đến giai đoạn muộn (giai đoạn 3 hoặc 4), cơ hội điều trị thành công giảm mạnh và nguy cơ tử vong tăng cao.
Hiểu đúng về ung thư vú để bảo vệ sức khỏe bản thân
Nguyên nhân gây ung thư vú ở phụ nữ
Nguyên nhân gây ung thư vú hiện chưa được làm rõ. Tuy nhiên, có rất nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ mắc ung thư vú ở nữ như:
- Tuổi tác: Nguy cơ mắc bệnh tăng cao theo độ tuổi, đặc biệt ở phụ nữ trên 50.
- Tiền sử bệnh vú: Người từng bị ung thư vú hoặc mắc bệnh vú lành tính có nguy cơ tái phát cao.
- Lối sống không lành mạnh: Phụ nữ ít vận động, uống rượu bia, hút thuốc, ăn uống mất cân đối có thể làm tăng nguy cơ.
- Thừa cân, béo phì: Đặc biệt sau mãn kinh, dễ làm tăng hormone estrogen – một hormone có thể kích thích tế bào ung thư vú phát triển. Ngoài ra, béo phì còn gây viêm mạn tính và rối loạn chuyển hóa, làm tăng nguy cơ hình thành khối u ác tính.
- Kinh nguyệt sớm, mãn kinh muộn: Kinh nguyệt đến sớm (trước 12 tuổi) và mãn kinh muộn (sau 55 tuổi) đều làm tăng nguy cơ ung thư vú. Nguyên nhân là do cơ thể tiếp xúc với hormone estrogen trong thời gian dài. Hormone này kích thích tế bào tuyến vú phát triển bất thường. Kết quả là tăng nguy cơ hình thành khối u ác tính.
- Sinh con muộn hoặc không sinh con: Những phụ nữ không sinh hoặc sinh con sau 35 tuổi có tỷ lệ mắc bệnh cao hơn.
- Di truyền: Phụ nữ có mẹ hoặc chị gái từng mắc ung thư vú hoặc mang gen đột biến BRCA1/BRCA2 làm tăng khả năng mắc bệnh.
Nguyên nhân ung thư vú ở nữ giới thường do sự kết hợp của các yếu tố từ di truyền, môi trường và lối sống
Tìm hiểu thêm:
- Ung Thư Vú Có Chữa Khỏi Không? Cập Nhật Y Học Mới Nhất
- Tầm Soát Ung Thư Vú Là Gì? Giá Bao Nhiêu? Giải Đáp Chi Tiết Từ Chuyên Gia
Dấu hiệu ung thư vú ở nữ giới
Dưới đây là những dấu hiệu ung thư vú ở phụ nữ bạn cần đặc biệt chú ý:
1. Xuất hiện khối u bất thường ở vú hoặc vùng nách
Đây là dấu hiệu phổ biến nhất. Khối u thường cứng, bờ không đều, có thể không gây đau và không biến mất sau một thời gian. Vị trí khối u có thể nằm quanh núm vú, phần trên ngoài của ngực hoặc lan xuống vùng nách.
Nếu ung thư tiến triển, tế bào ác tính có thể di căn đến hạch bạch huyết, gây sưng hạch ở nách. Đây là dấu hiệu cho thấy bệnh đã lan rộng. Dù không phải mọi khối u đều là ung thư, nhưng việc phát hiện sớm và thăm khám kịp thời là rất cần thiết để chẩn đoán chính xác và điều trị hiệu quả.
2. Thay đổi hình dạng hoặc kích thước của vú
Một trong những dấu hiệu bị ung thư vú ở nữ giới đáng lo ngại là sự thay đổi bất thường về hình dạng hoặc kích thước của vú. Biểu hiện có thể là một bên vú trở nên to lên, nhỏ lại, chảy xệ rõ rệt hoặc biến dạng so với bình thường. Sự thay đổi này thường do khối u phát triển bên trong. Khối u sẽ đẩy lệch mô vú, kéo căng da và làm mất cân đối giữa hai bên ngực.
Ngay cả khi không sờ thấy khối u, nếu nhận thấy vú có sự thay đổi rõ ràng, diễn ra nhanh chóng, không liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt, thai kỳ hay việc sử dụng nội tiết tố, thì vẫn cần đi khám sớm để kiểm tra và loại trừ nguy cơ ung thư.
Kích thước 1 bên vú to lên, chảy xệ bất thường có thể cảnh báo ung thư
3. Da vú thay đổi
Đây là một trong những dấu hiệu của ung thư vú ở nữ bởi vì khi tế bào ác tính phát triển hoặc di căn, chúng có thể làm tắc nghẽn hệ thống mạch bạch huyết ngay dưới. Điều này gây nên các hiện tượng như vú sẫm màu, đỏ và sưng, da bị lõm như “lúm đồng tiền” hoặc giống vỏ cam, dày lên, khô và đóng vảy – thường liên quan đến các thể ung thư như viêm vú và bệnh Paget ở núm vú.
Những thay đổi này không chỉ là dấu hiệu bên ngoài mà còn phản ánh sự bất thường sâu bên trong, như khối u kéo da hoặc tế bào ung thư lan rộng qua các kênh bạch huyết, làm da căng, lõm, dày hoặc đổi màu.
4. Núm vú tụt vào trong hoặc có sự thay đổi
Bệnh ung thư vú có thể gây ra những biến đổi ở vùng mô phía sau núm vú, dẫn đến hiện tượng núm vú bị tụt vào trong hoặc thay đổi về kích thước. Đây là một trong những biểu hiện ung thư vú ở nữ giới thường gặp.
5. Tiết dịch bất thường ở núm vú
Dịch tiết từ núm vú có thể ở dạng lỏng hoặc sệt, với màu sắc khác nhau như trong suốt, trắng đục, vàng, xanh lục hoặc lẫn máu. Dịch có thể tiết ra từ một hoặc cả hai bên núm vú. Ở phụ nữ cho con bú, dịch trắng đục là bình thường, nhưng nếu xuất hiện dịch bất thường, đặc biệt có lẫn máu, cần đi khám ngay vì đây là dấu hiệu của ung thư vú ở nữ giới.
Dù phần lớn trường hợp không liên quan đến ung thư, dịch tiết núm vú vẫn cần được theo dõi, nhất là khi dịch có máu, tiết ra tự nhiên và chỉ từ một bên vú. Ngoài ung thư, nguyên nhân có thể đến từ thuốc, rối loạn nội tiết hoặc viêm tuyến vú.
6. Đau âm ỉ kéo dài ở vú
Ung thư vú có thể gây ra những thay đổi bất thường trên da vùng ngực, kèm theo cảm giác đau, nhức hoặc khó chịu. Tuy nhiên, nếu xuất hiện khối u thì thường không gây đau. Dù cơn đau không phải là triệu chứng của ung thư vú ở nữ, người bệnh vẫn nên chú ý và thăm khám nếu nhận thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào. Một số trường hợp mô tả cảm giác đau như bị bỏng rát hoặc nóng ran tại vùng ngực.
7. Sưng tấy
Ung thư vú có thể dẫn đến tình trạng sưng to toàn bộ hoặc một phần của bầu ngực. Trong nhiều trường hợp, mặc dù không sờ thấy khối u cụ thể, nhưng bên vú bị ảnh hưởng lại trở nên to hơn rõ rệt so với bên còn lại.
Hai bên ngực có thể khác nhau về kích thước - điều này hoàn toàn bình thường. Tuy nhiên, nếu vú sưng do ung thư, sự thay đổi sẽ rất rõ rệt và bất thường.Bên cạnh đó, vùng da tại khu vực sưng có thể trở nên căng tức, làm tăng cảm giác khó chịu hoặc nặng nề.
Sưng đau ngực có thể là dấu hiệu bệnh ung thư vú ở nữ giới
Phương pháp điều trị ung thư vú ở nữ giới
Việc lựa chọn phương pháp cụ thể sẽ phụ thuộc vào giai đoạn bệnh, kích thước khối u, tình trạng di căn, cũng như thể trạng và mong muốn của người bệnh:
1. Phẫu thuật – phương pháp điều trị chính trong giai đoạn đầu
Phẫu thuật là một trong những lựa chọn đầu tiên trong điều trị ung thư vú, đặc biệt khi khối u còn khu trú. Có hai hình thức phổ biến là cắt bỏ khối u (giữ lại vú) và cắt bỏ toàn bộ tuyến vú. Bác sĩ sẽ cân nhắc tùy theo kích thước khối u, giai đoạn bệnh và mong muốn thẩm mỹ của người bệnh.
2. Xạ trị – tiêu diệt tế bào ung thư còn sót lại
Sau phẫu thuật, xạ trị giúp tiêu diệt các tế bào ung thư còn sót lại trong mô vú hoặc hạch lympho. Phương pháp này thường được chỉ định sau khi bảo tồn tuyến vú, hoặc khi khối u lớn, di căn hạch.
Xạ trị thường được áp dụng sau khi thực hiện phẫu thuật
3. Hóa trị – kiểm soát ung thư lan rộng
Hóa trị dùng thuốc tiêm truyền để tiêu diệt tế bào ung thư trong cơ thể. Đây là phương pháp điều trị toàn thân, thường áp dụng trước phẫu thuật (hóa trị tân bổ trợ) hoặc sau phẫu thuật (hóa trị bổ trợ) để giảm nguy cơ tái phát.
4. Liệu pháp hormone
Với bệnh nhân ung thư vú có thụ thể hormone dương tính (ER+, PR+), bác sĩ sẽ chỉ định liệu pháp nội tiết. Phương pháp này dùng thuốc ức chế estrogen – hormone thúc đẩy sự phát triển của tế bào ung thư – nhằm ngăn tái phát và kéo dài thời gian sống.
5. Liệu pháp nhắm trúng đích và miễn dịch
Ở những trường hợp ung thư vú HER2 dương tính, liệu pháp nhắm trúng đích (như trastuzumab) có hiệu quả cao. Bên cạnh đó, liệu pháp miễn dịch giúp cơ thể tự nhận diện và tiêu diệt tế bào ung thư cũng được nghiên cứu và ứng dụng ở một số nhóm bệnh nhân nhất định.
Cách phòng ngừa ung thư vú ở nữ giới
Các biện pháp dưới đây được xây dựng dựa trên những kết quả nghiên cứu khoa học cập nhật, nhằm hỗ trợ mọi người chủ động giảm nguy cơ mắc ung thư vú:
1. Nói không với thuốc lá
Thuốc lá và các sản phẩm liên quan không chỉ làm tăng nguy cơ ung thư phổi mà còn liên quan đến ung thư vú. Tránh hoàn toàn việc hút thuốc, kể cả hút thụ động, là một trong những cách đơn giản nhất để bảo vệ sức khỏe lâu dài.
2. Khám sức khỏe định kỳ theo độ tuổi
Việc tầm soát ung thư sớm – như ung thư vú, cổ tử cung, đại tràng, tuyến tiền liệt và da – giúp phát hiện bệnh ở giai đoạn đầu, từ đó nâng cao cơ hội điều trị thành công và giảm thiểu tỷ lệ tử vong.
3. Kiểm soát lượng rượu tiêu thụ
Rượu bia có liên quan đến sự gia tăng nguy cơ ung thư vú. Phụ nữ nên giới hạn ở mức 1 ly/ngày và nam giới không quá 2 ly. Quan trọng là phải duy trì đều đặn, tránh việc “uống bù” vào cuối tuần.
4. Tăng cường hoạt động thể chất
Không cần phải tập luyện quá nặng, những hoạt động như đi bộ nhanh, đạp xe, bơi lội hay khiêu vũ khoảng 30 phút mỗi ngày đều mang lại lợi ích phòng ngừa ung thư vú.
5. Duy trì cân nặng hợp lý
Béo phì, đặc biệt sau mãn kinh, là yếu tố làm tăng nguy cơ ung thư vú. Hãy cố gắng giữ chỉ số BMI dưới 25. Một cách đơn giản là duy trì cân nặng gần với mức lý tưởng của bạn ở tuổi 18, dao động trong khoảng ±2.5kg đến ±4.5kg.
6. Cân nhắc việc sử dụng liệu pháp hormone
Nếu cần điều trị các triệu chứng mãn kinh bằng hormone, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ và chỉ sử dụng trong thời gian ngắn (tối đa 5 năm) để giảm rủi ro mắc ung thư vú.
7. Tham khảo bác sĩ về các loại thuốc phòng ngừa
Một số loại thuốc đã được chứng minh có khả năng giảm nguy cơ ung thư vú, đặc biệt ở những người có yếu tố nguy cơ cao. Tuy nhiên, cần có sự tư vấn chuyên môn trước khi sử dụng.
8. Hạn chế tiếp xúc với các chất gây ung thư
Cố gắng tránh xa các nguồn phơi nhiễm như tia phóng xạ hoặc một số hóa chất công nghiệp đã được xác định là có hại.
9. Ăn uống lành mạnh, ưu tiên thực vật
Dù chế độ ăn chưa được khẳng định là yếu tố chính gây ra ung thư vú, nhưng ăn uống khoa học vẫn là nền tảng cho sức khỏe tốt:
- Giảm lượng thịt đỏ, không ăn quá 113g/ngày.
- Tránh các loại thịt chế biến sẵn như xúc xích, thịt xông khói.
- Ăn nhiều rau và trái cây không chứa tinh bột.
- Tránh các thực phẩm và đồ uống nhiều đường, nước ngọt, bánh kẹo, khoai tây chiên, bánh mì trắng.
- Chia nhỏ khẩu phần ăn trong ngày – lý tưởng là 5 bữa nhỏ thay vì 2-3 bữa lớn.
Chế độ ăn tăng cường rau xanh, hoa quả giúp phòng ngừa ung thư
Kết luận
Nhận biết sớm dấu hiệu ung thư vú ở nữ giới đóng vai trò then chốt trong việc điều trị hiệu quả và bảo vệ sức khỏe lâu dài. Đừng chủ quan trước những thay đổi nhỏ ở cơ thể. Nếu bạn nghi ngờ bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, hãy đến Trung tâm Ung bướu Bệnh viện Đại học Phenikaa để được tư vấn, thăm khám và tầm soát kịp thời với đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm và hệ thống thiết bị hiện đại. Liên hệ số hotline: 1900 886648.